رئیس و هیئت رئیسه مجلس و تعداد کمیسیونها و زمان تصدی آنها و
کارها مرتبط با مذاکرات و انتظامات مجلس بهوسیله آییننامه داخلی مجلس معلوم میشود.
اصل شصت و هفتم
نمایندگان می بایست در اول گردهمایی مجلس به ترتیب ذیل قسم حافظه نمایند و متن
قسمنامه را امضاء کنند:
بسم اهلل الرحمن الرحیم
»اینجانب در قبال قرآن مجید، به خدای توانا متعال قسم خاطر میکنم و با توکل بر
شرف انسانی خود تعهد مینمایم که پاسدار حریم اسالم و نگاهبان دستاوردهای
انقالب اسالمی ملت کشورایران و مبانی جمهوری اسالمی باشم، ودیعهای را که ملت به ما
ودیعت تحت عنوان امینی عادل پاسداری کنم و در جاری ساختن وظایف وکالت، سپرده و زهدو تقوا را
رعایت نمایم و همواره به استقالل و اعتالی مملکت و نگهداری دستمزد ملت و سرویس به
عموم پایبند باشم، از قانون اساسی ایران نگهبانی کنم و در گفتهها و نوشتهها و اظهارنظرها،
استقالل میهن و آزادی عموم و تأمین مصالح آنانرا مدنظر داشته باشم.«
نمایندگان اقلیتهای فقهی این قسم را با بیان کتاب آسمانی خویش حافظه خواهند کرد.
نمایندگانی که در گردهمایی در آغاز کمپانی ندارند می بایست در اولین جلسهای که حضور پیدا
میکنند مراسم قسم و سوگند را بهجای آورند.
اصل شصت و هشتم
در حین نزاع و اشغال نظامی مرزوبوم به توصیه مدیر جمهور و ثبت سه
چهارم کل نمایندگان و تأیید شورای پاسبان انتخابات نقاط اشغال گردیده یا این که همگی
میهن برای مقطع معینی متوقف میگردد و در شکل عدم تشکیل مجلس تازه،
مجلس کهن همچنان به فعالیت خویش ادامه خواهد اعطا کرد.
1 اصل شصت و نهم
مذاکرات مجلس شورای اسالمی بایستی علنی باشد و گزارش بی نقص آن از روش رادیو
1 .اصل قدیمی: مذاكرات مجلس شوراي ملي بایستی علني باشد و گزارش كامل آن از روش رادیو و
خبر نامه رسمي براي اطالع مردم منتشر خواهد شد. در موقعیت اضطراري در صورتي كه رعایت امنيت كشور
ایجاب كند، به تقاضاي نخستوزیر یا این که یكي از وزراء یا این که ده نفر از نمایندگان گردهمایی غيرعلني تشكيل
ميشود. مصوبات نشست غيرعلني در صورتي دارای اعتبار میباشد كه با حضور شوراي پاسبان به ثبت سه
چهارم تک تک نمایندگان رسد. گزارش و مصوبات این جلسات می بایست بعد از بر طرف شدن وضعیت
اضطراري براي اطالع مردم منتشر شود.
قانون اساسی ایران؛ فصل ششم ـ قوه مقننه
و خبر نامه قانونی برای اطالع مردم منتشر خواهد شد. در حالت اضطراری، اگر که 97
رعایت امنیت سرزمین ایجاب نماید، به تقاضای مدیر جمهور یا این که یکی وزراء یا این که ده نفر از
نمایندگان، گرد هم آیی غیرعلنی تشکیل می شود. مصوبات گردهمایی غیرعلنی اگر دارای اعتبار
میباشد که با حضور شورای دربان به ثبت سه چهارم آحاد نمایندگان رسد.
گزارش و مصوبات این جلسات بایستی بعد از بر طرف شدن وضعیت اضطراری برای اطالع
مردم منتشر شود.
1 اصل هفتادم
مدیر جمهور و معاونان وی و وزیران به اجتماع یا این که به انفراد حق کمپانی در جلسات علنی
مجلس را دارا هستند و میتوانند مشاوران خویش را یاور داشته باشند و درحالتی که که نمایندگان
الزم بدانند، وزراء ملزم به حضورند و هرگاه تقاضا نمایند مطالبشان استماع میگردد.
سوژه دوم- اختیارات و صالحیت مجلس شورای اسالمی
اصل هفتاد و يكم
مجلس شورای اسالمی در مردم مسائل نزدیک به مقرر در قانون اساسی کشور قادر است
ضابطه وضع و اوضاع نماید.
اصل هفتاد و دوم
مجلس شورای اسالمی نمیتواند شرایطی وضع و اوضاع نماید که با اصول و احکام مذهب
قانونی مرزوبوم یا این که قانون اساسی ایران ناهم خوانی داشته باشد. تشخیص این فرمان به ترتیبی که در
اصل نود و ششم آمده بر عهده شورای پاسبان میباشد.
اصل هفتاد و سوم
گستردن و تعبیروتفسیر ضوابط معمولی در صالحیت مجلس شورای اسالمی میباشد. موارد این
اصل بازدارنده از تفسیری که دادرسان، در منزلت پاک حق از مقررات میکنند وجود ندارد.
اصل هفتاد و چهارم
لوایح رسمی بعداز ثبت هیئت وزیران به مجلس نثار میگردد و طرحهای رسمی
به سفارش دست کم پانزده نفر از نمایندگان، در مجلس شورای اسالمی قابل طرح میباشد.
1 .اصل دیرین: رئيس جمهور، نخستوزیر و وزیران به اجتماع یا این که به انفراد حق شركت در جلسات علني
مجلس را دارا هستند و ميتوانند مشاوران خویش را همپا داشته باشند و در صورتي كه نمایندگان الزم بدانند، رئيس
جمهور و نخستوزیر و وزراء مكلف به حضورند و هرگاه تقاضا كنند مطالبشان استماع ميشود. دعوت
رئيس جمهور به مجلس می بایست به ثبت اكثریت رسد.
شوراي پاسبان المی ايران به هم پا نظرها تفسيري قانون اساسی کشور جمهوري اس
اصل هفتاد و پنجم 91
طرحهای رسمی و پیشنهادها و اصالحاتی که نمایندگان دربارهی لوایح رسمی
تیتر میکنند و به تقلیل درآمد همگانی یا این که ارتقا هزینه همگانی میانجامد، در شرایطی که
قابل طرح در مجلس میباشد که در آن نحوه جبران کاهش درآمد یا این که تأمین هزینه تازه
نیز مشخص و معلوم گردیده باشد.
اصل هفتاد و ششم
مجلس شورای اسالمی حق بازرسی و تحقیق در کل کارها مرز و بوم را دارااست.
اصل هفتاد و هفتم
عهدنامهها، مقاولهنامهها، قراردادها و موافقتنامههای بینالمللی می بایست به ثبت
مجلس شورای اسالمی رسد.
اصل هفتاد و هشتم
هرگونه تغییرو تحول در خطوط مرزی ممنوع میباشد مگر اصالحات جزئی با رعایت مصالح
مرزوبوم، به شرط اینکه یکطرفه نباشد و به استقالل و تمامیت ارضی مرز و بوم لطمه نزند و
به ثبت چهارپنجم تک تک نمایندگان مجلس شورای اسالمی رسد.
اصل هفتاد و نهم
برقراری حکومت نظامی ممنوع میباشد. در موقعیت مبارزه و حالت اضطراری نظیر آن،
دولت حق داراست با ثبت مجلس شورای اسالمی فعلاً محدودیتهای ضروری را
برقرار کند، اما زمان آن به هر حالا نمیتواند بیش تر از سی روز باشد و در حالتیکه که
بایستگی همچنان باقی باشد دولت مکلف میباشد مجدداً از مجلس حصول تایید صلاحیت نماید.
اصل هشتادم
به دست آوردن و دادن وام یا این که کمکهای سوای عوض داخلی و فرنگی از طرف دولت بایستی
با ثبت مجلس شورای اسالمی باشد.
اصل هشتاد و يكم
دادن امتیاز تشکیل شرکتها و مؤسسات در کارها تجارتی و صنعتی و کشاورزی و
معادن و سرویس ها به خارجیان به طبعً ممنوع میباشد.
اصل هشتاد و دوم
استخدام کارشناسان فرنگی از طرف دولت ممنوع میباشد، مگر در موردها لزوم با
ثبت مجلس شورای اسالمی.
قانون اساسی ایران؛ فصل ششم ـ قوه مقننه
اصل هشتاد و سوم 99
بناها و اموال دولتی که از نفایس ملی باشد قابل جابجایی به غیر وجود ندارد مگر با
ثبت مجلس شورای اسالمی، آن هم درصورتیکه که از نفایس اختصاصی نباشد.
اصل هشتاد و چهارم
هر نماینده در قبال تک تک ملت مسئول میباشد و حق داراست در تمامی مسائل داخلی و
فرنگی مرزوبوم دیدگاه ها کند.
1 اصل هشتاد و پنجم
سِمَت نمایندگی قائم به فرد میباشد و قابل واگذاری به دیگری وجود ندارد. مجلس
نمیتواند اختیار قانونگذاری را به فرد یا این که هیئتی واگذار نماید اما در موردها ضروری
میتواند اختیار وضع و اوضاع برخی از ضوابط را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای
داخلی خویش تفویض نماید. دراینصورت این قانون ها در مدتی که مجلس انتخاب مینماید
به طور آزمایشی ایفا میشود و ثبت آخری آنان با مجلس خواهد بود. همینطور
مجلس شورای اسالمی می تواند ثبت مستمر اساسنامه سازمانها، شرکتها،
مؤسسات دولتی یا این که متعلق به دولت را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیونهای
ذیربط واگذار نماید و یا این که اذن ثبت آنهارا به دولت بدهد. در اینحالت مصوبات
دولت نباید با اصول و احکام مذهب قانونی مرزو بوم و یا این که قانون اساسی کشور تضاد و مغایرت داشته
باشد. تشخیص این دستور به ترتیب ذکر شده اصولا نود و ششم با شورای دربان میباشد.
عالوه بر این، مصوبات دولت نباید مخالف مقررات و قوانین همگانی مرز و بوم باشد و به
مراد نظارت و اعالم عدم ناهم خوانی آنان با ضوابط سابق الذکر بایستی علاوه بر ابالغ برای انجام به
اطالع مدیر مجلس شورای اسالمی رسد.
اصل هشتاد و ششم
نمایندگان مجلس در منزلت ایفای وظایف نمایندگی در نظرها و رأی خویش کامالً
آزادند و نمیتوان آن ها را به سبب ساز نظراتی که در مجلس اظهار کردهاند یا این که آرایی که در
منزلت ایفای وظایف نمایندگی خویش دادهاند تعقیب یا این که توقیف کرد.
1 .اصل قدیمی: سِمَت نمایندگي قائم به فرد میباشد و قابل واگذاري به دیگري نيست. مجلس
نميتواند اختيار قانونگذاري را به فرد یا این که هيئتي واگذار كند، ولي در مفاد ضروري ميتواند
اختيار وضع و اوضاع بعضي از قوانين را با رعایت اصل هفتاد و دوم به كميسيونهاي داخلي خویش تفویض
كند، در اینحالت این قوانين در مدتي كه مجلس تعيين مينماید به طور آزمایشي جاری ساختن
ميشود و ثبت نهایي آن ها با مجلس خواهد بود.
شوراي دربان المی ايران به یاروهمدم ایده ها تفسيري قانون اساسی کشور جمهوري اس
1 اصل هشتاد و هفتم 90
مدیر جمهور برای هیئت وزیران بعد از تشکیل و قبل از هر مبادرت دیگر بایستی از
مجلس رأی اتکا بگیرد. در زمان تصدی نیز دربارهی مسائل اصلی و گزینه اختالف
قادر است از مجلس برای هیئت وزیران تقاضای رأی متکی بودن نماید.
2 اصل هشتاد و هشتم
در هرمورد که دستکم یک چهارم آحاد نمایندگان مجلس شورای اسالمی از مدیریت
جمهور و یا این که هر کدام از نمایندگان از وزیر مسئول، درباره یکی وظایف آنها سؤال نمایند،
مدیر جمهور یا این که وزیر ملزم میباشد در مجلس حاضر گردد و به سؤال پاسخ دهد و این
پاسخ نباید در زمینهی مدیر جمهور بیش تر از یک ماه و دربارهی وزیر بیشتراز ده روز به
تأخیر افتد مگر با عذروبهانه موجه به تشخیص مجلس شورای اسالمی.
6 اصل هشتاد و نهم
7 -نمایندگان مجلس شورای اسالمی میتوانند در مواقعی که الزم می دانند هیئت
وزیران یا این که هر کدام از وزراء را استیضاح نمایند. استیضاح زمانی قابل طرح در مجلس میباشد
که با امضای دستکم ده نفر از نمایندگان به مجلس نثار خواهد شد. هیئت وزیران یا این که وزیر
گزینه استیضاح می بایست کاسه مقطع ده روز بعد از طرح آن در مجلس حاضر خواهد شد و به آن
جواب گوید و از مجلس رأی اتکا بخواهد. در شکل عدم حضور هیئت وزیران یا این که وزیر
1 .اصل کهن: هيئت وزیران بعد از تشكيل و معرفي و پيش از هر مبادرت دیگر بایستی از مجلس رأي
پشت گرمی بگيرد. در زمان تصدي نيز درباره ی مسائل اساسی و گزینه اختالف ميتواند از مجلس تقاضاي
رأي متکی بودن كند.
2 .اصل دیرین: در هرکدام كه نمایندهاي از وزیر مسئول درباره یكي از وظایف وی سؤال كند آن وزیر
ملزم میباشد در مجلس حاضر خواهد شد و به سؤال پاسخ دهد و این پاسخ نباید بيش از ده روز به تأخير
افتد مگر با عذر و بهانه موجه به تشخيص مجلس شوراي ملي.
3 .اصل دیرین: نمایندگان مجلس ميتوانند در مواردي كه الزم ميدانند هيئت وزیران یا این که هر یك از
وزراء را استيضاح كنند. استيضاح وقتي قابل طرح در مجلس میباشد كه با امضاي دستکم ده نفر از
نمایندگان به مجلس نثار خواهد شد. هيئت وزیران یا این که وزیر گزینه استيضاح می بایست کاسه برهه زمانی ده روز پس
از طرح آن در مجلس حاضر خواهد شد و به آن جواب گوید و از مجلس رأي متکی بودن بخواهد. در شکل
عدم حضور هيئت وزیران یا این که وزیر براي جواب، نمایندگان سابق الذکر درباره استيضاح خویش توضيحات
الزم را ميدهند و در صورتي كه مجلس مقتضي بداند اعالم رأي عدم اتکا خواهد كرد. در صورتیکه
مجلس رأي پشت گرمی نداد هيئت وزیران یا این که وزیر آیتم استيضاح برکنار ميشود. در هر دو شکل
نخستوزیر یا این که وزراي گزینه استيضاح نميتوانند در هيئت وزیراني كه بالفاصله آنگاه تشكيل
ميشود عضویت پيدا كنند.